Choć jest mocne jak skała – konkretnie jak granit – może je zniszczyć zła dieta, stres i niewłaściwa higiena. Szkliwo zębów, najtwardsza tkanka w ludzkim ciele, potrzebuje twojego wsparcia, Jeśli o zadbasz o nie, odwdzięczy się i będzie chronić zęby przed próchnicą, ścieraniem i nadwrażliwością.
Szkliwo można porównać do tarczy ochronnej, broniącej zęby przed agresją z zewnątrz. Musisz wiedzieć, że twoje uzębienie codziennie zmaga się z atakiem wroga. Atakują bakterie, m.in. te próchnicotwórcze, które próbują przedostać się do wnętrza zębów. Zęby narażone są też na bodźce termiczne i chemiczne, a więc gorące, zimne, kwaśne i słodkie składniki pożywienia. Ale na szczęście jest szkliwo, które nie dopuszcza bodźców do unerwionych tkanek zęba. I chroni zęby przed mechanicznym ścieraniem podczas żucia posiłków. Pod warunkiem, że twoje szkliwo faktycznie jest mocarzem, a nie zmęczonym słabeuszem. Problemy zaczynają się, gdy przez słabe szkliwo zęby stają się podatne na próchnicę, ścierają się i zaczynają reagować bólem na gorące, zimne i kwaśne… czyli są nadwrażliwe. Właśnie nadwrażliwość jest pierwszym objawem, zauważanym przez pacjentów.
Co osłabia szkliwo? Odpowiada dr Iwona Gnach-Olejniczak, stomatolog z kliniki UNIDENT UNION Dental Spa we Wrocławiu.
Wrogiem szkliwa jest nadużywanie napojów gazowanych, zwłaszcza słodzonych. Tego typu kąpiele zmieniają pH w jamie ustnej na takie, w którym na potęgę rozmnażają się kwasotwórcze bakterie. Kwasy produkowane przez bakterie atakują i osłabiają szkliwo, tarczę obronną twoich zębów.
Mycie zębów po jedzeniu cytrusów. Kwaśne owoce są bardzo zdrowe, ale rozpuszczają tzw. osłonkę nabytą na szkliwie. Ząb jest wtedy mniej chroniony.
Węglowodany, a zwłaszcza słodycze, które zakwaszają jamę ustną. Gdy mają miękką, papkowatą konsystencję, odkładają się na zębach w postaci płytki nazębnej, a w niej na potęgę rozwijają się bakterie, produkujące kwasy. Dochodzi do tzw. kwasowej erozji. Na cenzurowanym powinny się znaleźć miękkie fast-foodowe posiłki, słodkie bułki, chipsy, frytki.
Suchość w jamie ustnej lub niski poziom produkcji śliny. Ślina zapobiega osłabianiu szkliwa, ponieważ jest naturalnym mechanizmem oczyszczającym zęby z resztek jedzenia i neutralizującym kwasy. Jej brak to zielone światło dla kwasowej erozji szkliwa.
Refluks żołądka lub tendencja do zgagi. Osoby, które cierpią na tę dolegliwość, częściej mają słabe szkliwo, a przez to nadwrażliwe i podatne na próchnicę zęby. Ich jama ustna jest stale narażona na działanie kwasów żołądkowych, mających destrukcyjny wpływ na szkliwo.
Niektóre kwaśne suplementy, musujące witaminy i aspiryna mogą narażać szkliwo, zwłaszcza gdy są długo sączone, co dla zębów oznacza długotrwałą kąpiel w kwaśnym płynie, osłabiającym szkliwo.
Agresywne mycie zębów może powodować wykruszanie się całych pryzmatów szkliwnych, zwłaszcza w okolicy nasady zębów. Mówi się wtedy o ubytkach klinowych, które tak jak próchnicowe wymagają plombowania
Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami, powoduje starcie szkliwa przede wszystkim na powierzchniach żujących. W trakcie konsultacji lekarz zobaczy żółte plamki w tych miejscach, które są przebijającą przez zbyt cienkie szkliwo zębiną.
Jakie są objawy erozji szkliwa?
- Nadwrażliwość podczas jedzenia gorących, zimnych lub kwaśnych pokarmów i napojów
- Nieregularne krawędzie zębów, pęknięcia i ukruszenia
- Żółte plamki na powierzchniach żujących
- Pożółkłe zęby. Ich kolor to efekt rozrzedzenia szkliwa
- Podatność zębów na próchnicę
Jak chronić szkliwo?
1. Zrezygnuj z napojów gazowanych
2. Kwaśne soki pij przez słomkę.
3. Płucz usta wodą po spożyciu kwaśnych pokarmów i napojów.
4. Na finał posiłku wypij szklankę mleka lub zjedz kawałek sera, który zneutralizuje kwasy.
5. Żuj gumę bez cukru po posiłku, ale tylko przez kilka minut. Zwiększa ona produkcje śliny, która jest naturalnym mechanizmem oczyszczania jamy ustnej i neutralizacji kwasów, osłabiających szkliwo.
6. Pij więcej wody w ciągu dnia, jeśli masz suchość w ustach.
7. Używaj miękkiej szczoteczki i nie myj zębów agresywnie.
8. Myj zęby najwcześniej po godzinie od kwaśnego posiłku. Kwas osłabia szkliwo i jest ono wtedy podatne na erozję w czasie szczotkowania.
9. Używaj pasty ze związkami fluoru, które wzmacniają szkliwo.
10. Lecz schog.
Czy uszkodzone szkliwo można odbudować?
Remineralizacja na osłabione szkliwo
– Dentysta piaskuje zęby preparatem, który ma w składzie kryształy hydroksyapatytu, wbudowujące się w szkliwo i pogrubiające je – mówi Iwona Gnach-Olejniczak, stomatolog z UNIDENT UNION Dental Spa. Mineralizacja daje natychmiastową ulgę przy nadwrażliwości. Zęby wzmacnia się też za pomocą preparatów fluorowych, którymi wypełnia się szyny nakładane na łuki zębowe pacjenta w gabinecie. Pacjent kontynuuje terapię w domu z zastosowaniem substancji o niższym stężeniu jonów fluorkowych.
Licówki i bonding na pęknięcia i ukruszenia
Gdy szkliwo jest już popękane lub ukruszone na powierzchniach siecznych, lekarz musi najpierw opanować przyczynę problemu. Najczęściej jest nią bruksizm. Leczenie objawowe polega na zakładaniu na noc ruchomego aparatu na zęby. Dentysta zaleca też badania ogólne, w tym na pasożyty, prowokujące często bruksizm. Ukruszenia szkliwne odbudowuje się po wyeliminowaniu nawyku zgrzytania – najczęściej za pomocą bondingu lub licówek kompozytowych. Takie kompozytowe uzupełnienia nie wymagają ingerencji w tkanki zęba, kompozyt spaja się wyłącznie dzięki sile adhezji.
Plomba na ubytki klinowe
Jeśli konsekwencją erozji szkliwa są ubytki klinowe, stomatolog wypełni je tak jak ubytek próchnicowy. Nie będzie musiał jednak opracowywać zęba, czyli po zmatowieniu powierzchni ubytku od razu wypełni go kompozytem.
Iwona Gnach-Olejniczak, lekarz stomatolog z 24-letnim doświadczeniem, od kilkunastu lat praktykująca implantologię i ortodoncję. Jako jedna z pierwszych lekarzy w Polsce zdobyła AKREDYTACJĘ IMPLANTOLOGICZNĄ EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA IMPLANTOLOGII STOMATOLOGICZNEJ oraz MINISTERSTWA ZDROWIA, uznawane za najwyższe wyróżnienie wśród implantologów. Członkini Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Implantologii Stomatologicznej i Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego oraz International Association of Orthodontics i European Association for Osseointegration. Założycielka wrocławskiej kliniki UNIDENT UNION Dental Spa, w której stosuje zaawansowane techniki medyczne. Zwolenniczka interdyscyplinarnego leczenia, oferująca autorskie formy terapii, łączące stomatologię zachowawczą z implantologią, ortodoncją, stomatologią estetyczną i medycyną estetyczną. Opatentowała w Polsce metodę Dental Face Liftingu®. Stomatolog gwiazd. Zdobywczyni tytułu najlepszej kliniki stomatologicznej w Polsce w konkursie TOP Design 2010. Ekspert aktywnie współpracujący z mediami.
